Sherlock Holmes, belki de çoğu kişinin Benedict Cumberbatch’in başrol oyunculuğundan aşina olduğu bir karakter. Ancak Holmes’ün hikayesi, 1887 yılından beri, başta yazarımız Arthur Canon Doyle ile birlikte bir adeta bir endüstri haline getirildi. Öyle ki bu hikaye birçok yüksek makamda görev yapan kişiyi de etkiledi. Sultan II. Abdülhamid Han’ı dahi. BBC’nin yapımı olan son Sherlock Holmes yapımıyla geniş kitlelerde hayranlık uyandıran bu hikaye, insana ben nasıl çıkarım yapabilirim sorusunu sordurtuyor. İşte size Sherlock Holmes gibi çıkarım yapmak için 7 taktik!
Bu yazıya da göz atabilirsiniz. Çıkarım Sanatı Nedir?
“Bir suçu çözmenin ilk prensiplerinden biri, her ne kadar önemsiz gibi görünse de hiçbir ayrıntıyı atlamamaktır. İnsanın göz ardı ettiği şeyleri görmek, sonuca ulaşmanın ilk kuralıdır. Araştırmanız ayrıntıların gözlemlenmesi üzerine kurulu olduğunda, en doğru sonuca vardığınızı siz de göreceksinizdir.”
1- MÜKEMMELİK AYRINTIDA GİZLİ
Dizinin ilk sahnesinde Holmes, Watson’ın telefonunu ödünç almak için ona doğru yaklaştı. Yaklaşırken de vücudundaki ayrıntıları inceledi. Sonrasında da Afganistan mı Irak mı? diye sordu. Peki ya, bunu yaparken nelere dikkat etti?
Holmes, Watson’ın askeriyeden olduğunu saç kesimi ve duruşundan anladı. Watson odaya girdikten sonra konuşmaya başladıktan sonra, Watson’ın Barts’da okuduğunu anladı. Bu da Watson’ın askeri bir doktor olduğunu gösteriyordu.
Sonrasında ise Watson’ın güneşten ötürü solan yüzünün yandığını fark etti. Bileklerine bakınca da bileklerinden yukarısının beyaz olduğunu gördü.
Son olarak da aksaklığı olmasına rağmen sandalye istemeyip ayakta durmayı tercih ettiğini fark etti. Bu durumun ise travmatik koşullara dayandığını ve çarpışma sırasında yaralanmış olabileceğini düşündü ve çıkarımını yaptı.,
çarpışma yarası + güneş yanığı = Afganistan ya da Irak?
Sherlock, belki de çoğumuzun dikkat etmediği detayları derinlemesine inceledi ve sonuca ulaştı. Watson’a tek bir soru bile sormadan onun hakkında bilgiler edindi.
Ayrıntıları incelemek çıkarım yapmanın püf noktasıdır. Çünkü yaşadığımız çoğu olayın yansıması bedenimizde gizli. Bu nedenle, çıkarım yapmanın önemli bir kuralı da ayrıntılara dikkat etmektir.
“Bu önemsiz bir ayrıntı Watson; ama dünyada ayrıntılardan daha önemli bir şey yoktur.”
2- FARKLI DÜŞÜN
Birisini gördüğünde, bir mekanı incelediğinde önceki halinden daha farklı düşünmeyi dene. Kendini farklı düşünmeye zorlamak sana farklı bir perspektif katacaktır. İnsanlarla empati kur ve onların bu duruma nasıl bakabileceğini sentezle. Sherlock’un da dediği gibi, bir şeye bakmak gördüğün anlamına gelmez. Bakmakla yetinme, görmeyi dene!
“Sadece akılsız bir fare bir kedinin yatağının altına saklanır ve sadece zeki bir kedi oraya bakmayı akıl eder.”
3- BÜTÜN KANITLARI GÖR
“Dedektiflik sanatının en önemli kurallarından biri, asla tahmin etmemektir. Bütün kanıtları görmeden araştırma yapmak, dipsiz bir kuyuda umutsuzca çırpınmaktan farklı değildir.”
Bir durumla karşılaştığında bütün durumları düşün ve araştır. Olaya sadece yüzeysel bakarak oluşturduğun çıkarımların hatalı olması muhtemeldir. Bu nedenle, olayın içine girip olayı bütün evreleriyle görmek ve yaşamak doğru yolda olduğuna dair bir işarettir.
4- ÖĞREN VE BİLGİNİ KULLAN
“Oku, okumalısın. Güneşin altında yeni bir şey yoktur. Her şey daha önceden yapılmıştır.”
Bugün neredeyse herkes İnternet’e sahip. İnternet’ten küçük bir aramayla bile milyonlarca bilgiye ulaşabiliyoruz. Gün sonunda bu potansiyeli mantıklı kullananlar kendilerini kazananların tarafında bulacaklar.
Tıpkı hayatımızda böyle olduğu gibi çıkarım yapmak için de okumalısın. Okurken anlamadığın noktaları sorgulamalısın ve peşine düşmelisin. Öğrendiğin bilgiler hem çıkarım yaparken hem de gündelik hayatında işine yarayacak. Ancak öğrenirken de işine yarayacak bilgileri öğrenmeyi birincil amaç edinmelisin. Sherlock’un da dediği gibi, dünyanın güneş etrafında döndüğünü bilmek işine yaramıyorsa neden bu bilgiyi kafanda tutasın ki?
5- SESSİZ KAL
“Sende sessiz kalma yeteneği var Watson, bu da seni paha biçilemez bir arkadaş kılıyor.”
Her zaman tespit yapıp çıkarım yapmaya çalışıyorsanız muhakkak ki bu duruma ara vermeniz gerekir. Bazen kendinizi bulunduğunuz konumdan geri çekin ve nefes alın. Bununla birlikte beyniniz olayları filtresinden geçirmek için sağlıklı bir ortam bulacaktır.
Son olarak da unutma ki herkes hata yapar, yapmaya da devam edecektir. Yaptığın hataların seni hedefinden şaşırtmasın. Hatalarından ders al ve yoluna daha iyi bir şekilde devam et!
